ಇಂದಿನ ಡಿಜಿಟಲ್ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಹೊಸ ಹೊಸ (smartphones) ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಉತ್ತಮ (camera) ಗುಣಮಟ್ಟ, ವೇಗದ (processor) ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ (battery life) ಹೊಂದಿರುವ ಮಾದರಿಗಳು ಬಂದಾಗ, ಜನರು ತಮ್ಮ ಹಳೆಯ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಅಥವಾ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಆಯ್ಕೆಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಆ ಫೋನ್‌ಗಳ ನಂತರ ಏನಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದು ಅನೇಕರಿಗೂ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ.
ಬಳಕೆದಾರರು (exchange offer) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಫೋನ್ ಖರೀದಿಸಿದಾಗ, ಹಳೆಯ ಸಾಧನವನ್ನು ಕಂಪನಿ ಅಥವಾ ಅದರ ಪಾಲುದಾರರಿಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು (refurbishment center) ಅಥವಾ ಮರುಬಳಕೆ ಘಟಕಕ್ಕೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ಫೋನ್‌ನ ಭೌತಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಪರಿಶೀಲನೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ — ಬ್ಯಾಟರಿ, ಡಿಸ್‌ಪ್ಲೇ, ಮದರ್‌ಬೋರ್ಡ್ ಮತ್ತು (software reset) ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲವನ್ನು ತಪಾಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಫೋನ್ ಉತ್ತಮ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೊಸ ಬ್ಯಾಟರಿ, ಕ್ಯಾಮೆರಾ ಅಥವಾ ಡಿಸ್‌ಪ್ಲೇ ಅಳವಡಿಸಿ ಫೋನ್ ಹೊಸದಿನಂತೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಈ ನವೀಕರಿಸಿದ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು (refurbished phones) ಎಂದು 30 ರಿಂದ 50 ಶೇಕಡಾ ರಿಯಾಯಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಫೋನ್‌ಗಳನ್ನು ಅಮೆಜಾನ್, ಕ್ಯಾಶಿಫೈ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಕಂಪನಿ ಅಂಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸಬಹುದು.
ಆದರೆ ಬಹಳ ಹಳೆಯದಾದ ಅಥವಾ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ಫೋನ್‌ಗಳಿಂದ ಉಪಯುಕ್ತ ಭಾಗಗಳನ್ನು — (camera sensor), (charging port), ಬ್ಯಾಟರಿ, ಮೈಕ್ರೋಚಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ತೆಗೆದು (spare parts market) ನಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಇತರ ನವೀಕರಿಸಿದ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಮರುಬಳಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ವೆಚ್ಚ ಉಳಿತಾಯ ನೀಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ (e-waste management) ನ್ನು ಸಹ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ಫೋನ್‌ಗಳು ತ್ಯಜಿಸಲಾಗುತ್ತವೆ, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಸೀಸ, ಪಾದರಸ ಮುಂತಾದ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಆಪಲ್, ಸ್ಯಾಮ್‌ಸಂಗ್, ಶಿಯೋಮಿ ಮೊದಲಾದ ಕಂಪನಿಗಳು (recycling program) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಚಿನ್ನ, ತಾಮ್ರ, ಅಲ್ಯೂಮಿನಿಯಂನಂತಹ ಲೋಹಗಳನ್ನು ಪುನಃ ಬಳಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಹಳೆಯ ಫೋನ್ ವಿನಿಮಯದಿಂದ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಎರಡು ಪ್ರಯೋಜನ — ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಇಮೇಜ್ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚ. ಜೊತೆಗೆ ಗ್ರಾಹಕರು ಹೊಸ ಫೋನ್ ಖರೀದಿಸಲು ಪ್ರೇರಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಮಾರಾಟ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
