ಭಾರತದ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯವು (Banking Laws Amendment Act 2025) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆದಾರರಿಗೆ ಹಾಗೂ ಲಾಕರ್ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ಹೊಸ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದೆ. ನವೆಂಬರ್ 1, 2025ರಿಂದ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವ ಈ ಹೊಸ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಇನ್ಮುಂದೆ ಒಂದು ಖಾತೆ ಅಥವಾ ಲಾಕರ್‌ಗೆ ಒಬ್ಬರ ಬದಲು ನಾಲ್ಕು ನಾಮಿನಿಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿದೆ.
ಹೊಸ ನಿಯಮದ ಉದ್ದೇಶ
ಹಿಂದಿನ ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಲಾಕರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ನಾಮಿನಿ ಇರಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಖಾತೆದಾರರ ನಿಧನದ ನಂತರ (nominee rights) ಸಂಬಂಧಿತ ವಿವಾದಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದವು. ಇದನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಮತ್ತು ಹಕ್ಕು ಹಸ್ತಾಂತರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಹೊಸ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ತಂದಿದೆ.
ಈ ಕಾಯ್ದೆಯು (Banking Regulation Act 1949), (RBI Act 1934), (State Bank of India Act 1955) ಹಾಗೂ (Banking Companies Acquisition Act 1970 & 1980) ಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳಡಿ ಒಟ್ಟು 19 ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿವೆ.
ನಾಲ್ಕು ನಾಮಿನಿಗಳಿಗೆ ಅವಕಾಶ
ಹೊಸ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಗ್ರಾಹಕರು ತಮ್ಮ (savings account), (fixed deposit) ಮತ್ತು (bank locker) ಗಳಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠ ನಾಲ್ಕು ಜನರನ್ನು ನಾಮಿನಿಗಳಾಗಿ ನೇಮಿಸಬಹುದು.
-
ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಮಿನಿಗೆ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪಾಲು ನಿಗದಿಪಡಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
-
ಖಾತೆದಾರರು ಬೇಕಾದಾಗ ಹೊಸ ನಾಮಿನಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು.
-
ನಿಧನದ ನಂತರ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕು ಹಸ್ತಾಂತರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವೇಗವಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಶೂನ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ನಿಷೇಧ
ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, (RBI guidelines) ಪ್ರಕಾರ ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯ ಶೇಷ ಮೊತ್ತವು ದಂಡದ ಕಾರಣದಿಂದ (negative balance) ಆಗಬಾರದು. ಅನೇಕ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು (minimum average balance) ಕಾಪಾಡದ ಖಾತೆಗಳಿಗೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸುತ್ತಿದ್ದವು, ಇದು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಗ್ರಾಹಕರ ಖಾತೆಯನ್ನು ಋಣಾತ್ಮಕ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ತಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಹೊಸ ನಿಯಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಇಂತಹ ಕ್ರಮಗಳು RBI ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಲಾಭ
ಈ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಂದ ಖಾತೆದಾರರು ಮತ್ತು ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು ಸಮಾನ ಹಕ್ಕು ಪಡೆಯಲಿದ್ದಾರೆ. ನಿಧನದ ಬಳಿಕ ಆಸ್ತಿ ಹಸ್ತಾಂತರ ಸುಲಭವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು (banking transparency) ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಜೊತೆಗೆ, ದಂಡದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ಆರ್ಥಿಕ ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ, ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆ ಭಾರತದ (banking system reform) ಆಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಭದ್ರತೆ, ಸ್ಪಷ್ಟತೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ನೀಡುವತ್ತ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿದೆ.
